World Wildlife Day 2022
WWD is in het leven geroepen door de United Nations General Assembly (UNGA) op 3 maart omdat dat de ‘verjaardag’ is van de Convention in International Trade in Endangered Species (CITES).
Dit jaar staat de dag in het teken van “Recovering key species for ecosystem restoration”. We gaan even kort in op wat ‘key species’ of sleutelsoorten kunnen zijn en wat dit kan betekenen;
Een echte sleutelsoort, of ook hoeksteensoort genoemd, is een diersoort die niet zomaar vervangen kan worden door een andere diersoort. Soms kan het zijn dat als één soort uitsterft, er dan niet veel verandert aan het ecosysteem; er is gewoon één diersoort minder en zijn plaats wordt ingenomen door anderen. Bij een hoeksteensoort is dat niet zo. Wolven in Yellowstone National Park zijn een goed voorbeeld. Bij het verdwijnen van de wolf werden herten en elanden zo talrijk dat grassen en waterplanten steeds werden weggegraasd. Bijgevolg hadden ook zangvogels, bevers en andere dieren het moeilijk. De temperatuur van het water steeg doordat er langs de waterkant meer lichtinval was omdat de planten en de struiken verdwenen met zware gevolgen voor het leven in de rivier. Onze olifanten zijn een voorbeeld van een hoeksteensoort die een planteneter is. Op de Afrikaanse savanne zorgen zij voor het in toom houden van de bomen zodat de grassavanne ook grassavanne blijft en er voldoende gras is voor de vele soorten hoefdieren zoals antilopen. De roofdieren die op hun jagen zoals leeuwen, panters en jachtluipaarden zijn zo indirect mede afhankelijk van het gras
Er zijn ook zogenaamde ‘paraplusoorten’. Soorten waarvan de bescherming leidt tot bescherming van veel meer soorten dan de paraplusoort alleen. Bescherm je de reuzenpanda, bijvoorbeeld, dan bescherm je automatisch ook vele andere soorten die in hetzelfde gebied leven. Ze liften als het ware mee op de bescherming van de paraplusoort. Onze nevelpanters zijn hiervan ook een voorbeeld omdat nevelpanters een onberispt gebied nodig hebben, zoals zoveel andere diersoorten rondom hen.
Tenslotte heb je nog de indicatorsoorten. Dit zijn soorten waarvan de aanwezigheid duidt op een goed (of slecht) ecosysteem. Vaak zijn dit kleine diertjes of plantjes die een bepaalde zuiverheid van lucht, water of grond nodig hebben om te kunnen overleven. Maar ook otters worden gezien als een positieve indicatorsoort. Een gezonde familie otters in een rivier betekent automatisch een gezond ecosysteem in het water en aan de oevers omdat otters enkel kunnen overleven als er voldoende gevarieerd voedsel is zoals schaaldieren, weekdieren, vissen, amfibiën en zo verder. Is er bij vervuiling of verstoring in één van deze groepen een tekort, dan kunnen otters niet genoeg eten vinden om hun familie te onderhouden.
Kortom, deze dag staat in het teken van het uitkiezen van de juiste soorten om te beschermen. Omdat we helaas niet aan alle soorten aandacht kunnen besteden moeten we goed kiezen welke dat wel krijgen. Er lief, intrigerend of mooi uitzien is dan mooi meegenomen, maar dat is dan toch niet de enige reden voor bescherming of aandacht.
