Regelmatig werken wij samen met opvangcentra om dieren een thuis te bieden die om één of andere reden opvang nodig hebben. Het kan dat dieren naar een opvangcentrum gebracht worden door eigenaars die het dier niet meer kunnen of willen verzorgen, of de dieren werden losgelaten in de vrije natuur of ze worden in beslag genomen. Dat zijn maar enkele trajecten die sommige dieren kunnen afleggen. Ze hebben echter vaak één ding gemeen, een verkeerde aanschaf.


Enkele weken geleden moest er een lechwe waterbok uit het natuurhulpcentrum van Oudsbergen herplaatst worden. Ook al kunnen we een waterbok laten komen van een verre dierentuin die er te veel heeft, waarom zouden we dan geen opvang bieden aan een dier dat slechts enkele tientallen kilometers verderop zit en een plaats zoekt? Wij hadden nog 2 vrouwtjes en om onze groep in stand te houden is er dus een mannetje nodig. Hoefdieren zijn groepsdieren en wij moeten ze wettelijk met een bepaald minimumaantal houden. Een gelukkig toeval voor dit dier want losse mannen zijn enkel te plaatsen bij vrouwtjes. Waterbokken staan niet op de positieflijst van zoogdieren en zijn bijgevolg verboden om te houden in België zonder een speciale ontheffing. Schaf nooit dieren aan die bij wet verboden zijn. Dit leidt altijd tot situaties waarbij dieren mogelijk in beslag genomen worden en moeilijk te herplaatsen zijn.


Maar zelfs al is het (nog) wettelijk mogelijk om sommige dieren aan te schaffen, dan nog zien we schrijnende taferelen. Zo hebben we vorig jaar 2 kookaburra’s opgevangen, dat zijn reuzen-ijsvogels die echt wel een goed ingerichte volière nodig hebben. Deze vogels werden echter gehouden in een vogelkooi in huis. Met als gevolg niet enkel vuile poten van in het vuil te zitten maar ook een beschadigde staart en vleugelpennen. Ze kwamen hier terecht via het vogel- en zoogdierenopvangcentrum van Heusden en na quarantaine bleken we toch 2 gezonde vrouwtjes te hebben. Vorige week is er dan één vrouwtje uitgewisseld met een zoo in Hongarije zodat de vogels een toekomst hebben in de dierentuinwereld. Van exotische vogels is er geen positieflijst, je mag dus alles aanschaffen. Buiten de roofvogels zijn er ook geen minimumnormen voor de verblijven vastgelegd. Bij duidelijke verwaarlozing echter is de wetgever gemachtigd om dieren in beslag te nemen.


Er zijn nog voorbeelden van dieren uit opvang in Pakawi Park, vele papegaaien, slangen, Japanse nachtegalen, moeraskatten en zelfs een strohalsibis. Maar voordat je ons gaat bellen of mailen voor opvang eerst nog dit; dierentuinen hebben strikte voorwaarden wat betreft aantallen, oppervlaktes, specifieke verzorging, etc. Dus in 95% van de gevallen kunnen wij helaas ook niet helpen. Gelukkig zijn er daarvoor opvangcentra, maar ook zij moeten hun exotische dieren ergens kwijt. Het is niet zo dat deze daar hun hele leven mogen blijven zitten. Enkel inheemse wilde dieren mogen terug losgelaten worden in onze natuur.


Maar normen en wetten lossen ook niet alles op. Mensen blijven dieren aanschaffen waar ze niet optimaal voor kunnen zorgen, of deze nu op een positieflijst staan of niet. Het tegenovergestelde is echter ook mogelijk, mensen die met hart en ziel voor hun dieren zorgen zijn er ook! Vaak met een enorme rijkdom aan kennis. Dit kost echter opofferingen zoals tijd, ruimte, geen lange vakanties en flinke investeringen. En dan nog hangt de verzorging af van de stabiliteit van de mensen. Koppels gaan uit elkaar, kinderen verlaten het huis, mensen verhuizen of komen te overlijden. En de dieren betalen vaak de prijs, zeker als

het langlevende dieren zijn zoals landschildpadden, grote roofvogels of papegaaien.


Bezint eer gij begint! Dieren zijn geweldige ambassadeurs voor de natuur en motiveren ons om voor het milieu te zorgen, ze leren ons als individu en als mens verantwoordelijkheid. Maar kom er liever van genieten in een dierenpark dan ze zelf aan te schaffen. Hoe minder problemen met opvang en verwaarlozing, hoe minder nood aan specifieke wetgeving. Dus de bal ligt in jullie kamp, zorg dat er geen dieren in opvangcentra terecht moeten komen buiten gewonde wilde dieren. Enkel zo kunnen we van hen blijven genieten en leren.

21 Maart is het de dag tegen racisme en discriminatie, een onderwerp dat je misschien niet direct linkt aan een dierenpark, maar toch hebben ook wij hier een verrassende invalshoek.

Al (of pas) sinds 1966 is deze dag uitgeroepen tot dag tegen discriminatie omdat er destijds een betoging was tegen de apartheid in Zuid-Afrika. Dus het is nog niet zo lang geleden dat we tot het besef kwamen dat alle mensen gelijk behandeld zouden moeten worden. Maar bij de dieren zondigen we hier nog vaak tegen. Aaibare, spectaculaire en mooie soorten zoals koala’s, pandaberen, tijgers en olifanten krijgen heel makkelijk de aandacht. Andere dieren, die misschien even ‘belangrijk’ zijn in termen van bedreigd zijn of zelfs een sleutelrol spelen in het ecosysteem, krijgen deze aandacht helaas niet.

Daarom zetten wij in Pakawi Park regelmatig de ‘underdogs’ in de kijker. Koudbloedigen en vogels zijn sowieso al iets minder ‘populair’ bij het grote publiek maar zelfs binnen deze groepen zijn er bekende en minder bekende soorten. De ara’s zijn bijvoorbeeld erg bekende vogels, typisch voor een dierentuin maar wij zetten regelmatig onze grote vasapapaegaaien uit Madagaskar in de kijker. Ze zijn niet zo kleurrijk maar zijn erg uniek in gedrag bijvoorbeeld én ze worden helemaal niet zo veel gekweekt. Wij hadden in 2022 gelukkig weer een jong.

Maar ook de hamerkop bijvoorbeeld, een bruine onbekende vogel maar hij wordt wel steeds zeldzamer omdat er te weinig mensen de focus op leggen om ook deze ex-situ populatie in stand te houden.

Hamerkop

Bij de reptielen zijn het vaak vooral de grote, gevaarlijke of giftige dieren die de mensen aanspreken. Maar in plaats van een reuzengrote Nijlkrokodil of Mississippialligator hebben wij een zeldzame Filipijnse krokodil als enige zoo in de Benelux.

Fillipijnse krokodil

Ook binnen de zoogdieren hebben we enkele underdogs. Vele bezoekers hebben nog nooit gehoord van de fossa’s of de beermarters. Twee diersoorten waarbij wij bijdragen aan het kweekprogramma.

Beermarter

Andere dieren zoals ons bruinbehaard gordeldier zijn dan weer een verrassende favoriet bij de bezoekers. Ze kenden hen misschien niet, maar nu ze hen wél kennen willen ze ook hén beschermen.

Gordeldier

Dus ook de underdogs zijn voor ons belangrijk omdat we ook binnen de dierenwereld niet mogen discrimineren op uiterlijk, gedrag, grootte of aaibaarheid.