Achter de schermen bij Pakawi Park: zeven teams maken het de dieren én de mensen naar hun zin
Welke interessante figuren, boeiende, ontroerende verhalen en originele functies zijn er te vinden achter de schermen van Kempense trekpleisters? In deze zomerreeks zoeken we het uit. We ontdekken het reilen en zeilen in de ‘backstage’ van bekende plaatsen die elke Kempenaar al tientallen keren bezocht.
Deze week: achter de schermen bij Pakawi Park in Olmen (Balen).
Het Balense Pakawi Park kan rekenen op een trouwe schare fans, maar de zoo is ook erg gegeerd bij dagjestoeristen. Voor zij het park betreden, passeren ze allemaal bij Nancy Vanmeensel, het hoofd van het team kassa en winkel. “Ons park wil dicht bij de mensen staan en dat begint uiteraard aan het onthaal. Onze bezoekers komen vooral uit België, maar we ontvangen ook mensen uit Nederland, Duitsland en Frankrijk. Het eerste contact met het park hebben ze hier aan de kassa en daarom ontvang ik hen allemaal met open armen. Ik werk hier nu zeventien jaar, waardoor ik voor velen één van de bekende gezichten uit het park ben. Dat is leuk, want het draagt bij tot het familiaire karakter dat we willen uitstralen. We zijn één grote familie en dat voel ik hier echt. Mensen hebben nood aan sociaal contact en ik ben daarvoor een vlot bereikbaar aanspreekpunt. Bezoekers komen vaak een praatje slaan en het gebeurt wel eens, dat ze ook hun hart komen luchten over de meest uiteenlopende onderwerpen.”
In juni werd Pakawi Park drie jaar en ter gelegenheid van die verjaardag opende de Balense zoo het gloednieuwe beermarterverblijf. “Voor ons was dat weer een belangrijke stap in de professionalisering van het park”, vertelt bioloog en curator Robby Van der Velden. “Het nieuwe beermarterverblijf is om verschillende redenen heel belangrijk. Allereerst is het verblijf zelf een echt toonbeeld. De biobodem is een halve meter dik waardoor er aerobe bacteriën zijn die de slechte bacteriën geen kans geven. Dankzij de klimaatregeling verblijven de dieren in een constante omgevingstemperatuur.”
“Ook het buitenverblijf hebben we zelf ontworpen en gemaakt. Dat is een belangrijke taak, waarmee we ons achter de schermen bezighouden, namelijk het ontwerpen en uitwerken van nieuwe dierenverblijven. Onze bezoekers zien alleen het eindresultaat, maar aan een nieuw onderkomen is vaak jarenlang gewerkt.”
Alles start uiteraard aan de tekentafel en van zodra de plannen concreet worden begint een hele kettingreactie. “Voor de bouw van een nieuw verblijf of de vernieuwing van een deel van het park moeten de dieren even elders onderdak krijgen”, weet de curator. “Iedere vernieuwing past in een masterplan. Dan start meestal een doorschuifsysteem, want ook andere dieren moeten dan verhuizen. Dat is bijvoorbeeld nu het geval met de bizons, de tijgers en uiteindelijk ook de chimpansees.”
“Een andere belangrijke taak is het kweken”, deelt Robby Van der Velden nog mee. “Na de fossa is de beermarter de tweede diersoort die ons werd toegekend in het kader van het Europese kweekprogramma. De twee beermarters komen uit Frankrijk en Spanje en zullen geleidelijk aan elkaar en aan het nieuwe verblijf geïntroduceerd worden. We zijn er uiteraard erg fier op, dat we een tweede diersoort mochten ontvangen, want de gehanteerde criteria van het Europese kweekprogramma zijn best streng.”
In de burelen, goed verscholen voor de bezoekers, houdt het kantoorteam Pakawi Park (administratief) draaiende. “We hebben heel uiteenlopende taken”, begint Leni Ceyssens haar verhaal. “Op de grafische dienst worden affiches en folders ontworpen en ook campagnes ontworpen. Omdat we geen subsidies ontvangen, starten we bijvoorbeeld met sponsorblokken om het nieuwe chimpanseeverblijf, waarvoor de bouwvergunning binnen is, te bekostigen. De campagne van de sponsorblokken zal zichtbaar zijn in onze winkel, maar ook op sociale media. Langs die weg krijgen we trouwens ook allerhande vragen binnen en in de mate van het mogelijke proberen we al die vragen zo snel mogelijk te beantwoorden.”
Het kantoorteam vervult natuurlijk ook veel administratieve taken. “Ons kantoorteam heeft een heel divers takenpakket”, verklaart curator Robby Van der Velden. “Er is uiteraard de personeelsadministratie en we houden voor de rapportering naar de overheid dagelijks logboeken bij over alles wat leeft en beweegt in het park. Daarnaast hou ik mij ook bezig met een uitgebreid educatief luik en de stagebegeleiding. Het park telt een veertigtal medewerkers. In de zomer doen we een beroep op jobstudenten, maar elk jaar lopen ook dertig tot veertig studenten hier stage. Een andere belangrijke taak is de administratie voor het vervoer van dieren. Zowel in het kader van het Europese kweekprogramma als bij uitwisselingen met andere dierenparken moeten flink wat (reis)formaliteiten vervuld worden voor bijvoorbeeld de douane.”
De meest bekende job in Pakawi Park is natuurlijk de zorg voor de dieren. Bezoekers zien de verzorgers aan het werk tijdens demonstraties of voedermomenten, maar hun takenpakket is veel uitgebreider. “Bij de verzorging van de dieren, hoort onder meer ook het poetsen van de verblijven”, legt Katrien Geelen, de verzorgster van de grote roofdieren, uit terwijl ze de ramen lapt in het tijgerverblijf.
“Ons park beschikt over een poetsteam, maar in de binnenverblijven mogen alleen verzorgers komen. De veiligheid komt op de eerste plaats en daarom nemen wij de reiniging van de binnenverblijven op ons. We zijn gedrild om steeds alle veiligheidsmaatregelen te checken en te dubbelchecken”, verzekert Katrien Geelen ons. “Het poetsen van de verblijven wordt nagenoeg altijd gecombineerd met een voedermoment. Zo zien de dieren de reiniging niet als een invasief moment. In het binnenverblijf van de tijgers legde ik vroeger na het poetsen altijd het eten klaar op de vloer. Nu het verblijf volledig vernieuwd is, kan ik de dieren voederen langs een doorgeefluik. Zo is er een nauwer, maar toch volledig veilig contact met de dieren.”
Het bereiden van de maaltijden voor de dieren gebeurt achter de schermen in een aparte keuken. “Voor het voedsel van de dieren werken we samen met slachthuizen, winkels en grootwarenhuizen”, aldus curator Robby Van der Velden. “Het vlees is afgekeurd voor menselijke consumptie, terwijl winkels en grootwarenhuizen ons overschotten van fruit en groenten bezorgen. De maaltijden worden allemaal achter de schermen bereid. Voor iedere diersoort is een voedingsschema opgesteld. Zo bevatten de maaltijden altijd de nodige voedingswaarden. De ingrediënten kunnen uiteraard verschillen. De samenstelling van de maaltijden wordt namelijk mede bepaald door het aanbod fruit en groenten, dat we die dag ontvingen.”
Er wordt in Pakawi Park ook veel aandacht besteed aan het mentale welzijn van de dieren. “Ik ben de verrijkingsverantwoordelijke van het park en hou bij mijn taak rekening met het voedsel, de kooi en het gedrag van het dier”, legt Dwayne Mertens uit. “Door de dieren te observeren, ontstaan de ideeën voor verrijkingen en dan begin ik letterlijk te knutselen. Bij de uitwerking gebruik ik bijna uitsluitend recyclagemateriaal. Een scoubidou van brandweerslangen is daar een mooi voorbeeld van. Natuurlijk is het altijd afwachten of de dieren mijn werk zullen appreciëren. Hun reacties zijn niet voorspelbaar. Ook wij mensen vinden sommige dingen leuk en andere dingen niet. Wanneer een verrijking niet echt in de smaak valt bij het ene dier, probeer ik het nog eens bij een andere diersoort.”
Bron: Gazet Van Antwerpen: www.gva.be – Auteur: Annelies Frederickx
